مقاله پیش رو نگاهی است به مقوله پیچ‌ها به‌عنوان یکی از کلیدی‌ترین المان‌های اتصال قطعات مختلف در صنایع متعدد، از بعد گرید بندی آن‌ها و نگاهی مبسوط‌تر به سه دسته از گریدهای مهم پیچ‌ها، 8.8 و 10.9 و 12.9 که جزو گریدهای یکی از دستگاه‌های استاندارد تحت عنوان استاندارد متریک حساب می‌شوند که یک تولید کننده پیچ و مهره معتبر، ملزم به رعایت آن‌ها است. برای اینکه بتوانیم انتخاب اصولی داشته باشیم، لازم است با استانداردهای پیچ و مهره‌ها و نحوه خوانش و تفسیر آن‌ها آشنا بوده و از برخی استانداردهای شاخص اطلاعاتی داشته باشیم تا بتوانیم با دید تخصصی‌تر و فنی‌تری به این مقوله نگاه کنیم. حال می‌خواهیم بدانیم مفهوم برخی از گریدهای پیچ که به‌صورت اعشاری نوشته می‌شوند چیست و چگونه باید آن‌ها را تفسیر کنیم.
آشنایی با گرید پیچ‌ها در حالت کلی
گرید پیچ (Bolt Grade) که با نام کلاس پیچ نیز شناخته می‌شود، از اصطلاحات تخصصی و فنی دنیای پیچ‌ها است که مشخص‌کننده ویژگیهای پیچ ازجمله استحکام آن است که در انتخاب پیچ برای مصارف گوناگون، توجه به این مقوله امری تعیین‌کننده است. از بعدی می‌توان گفت گرید یا کلاس پیچ بیشترین نیرویی را که یک پیچ می‌تواند تحمل کند نشان می‌دهد که البته لازم است با لحاظ تمامی حواشی اطمینان انجام گیرد. طبیعتاً پیچ‌ها بسته به نوع پیچ و گرید آن‌ها، لازم است در کاربردهای مناسب استفاده‌شده و بسته به هر نوع، ابزارآلات لازم برای برقراری و محکم کردن آن‌ها استفاده شود تا اتصال مناسب و محکم ایجاد شود.
لازم به یادآوری است مانند تمامی فرآیندهای تخصصی، توجه به مقوله اتصالات ازجمله پیچ و مهره امری حیاتی است که باید تحت نظر و بازرسی متخصصین دارای صلاحیت انجام شود و هم در انتخاب و خرید آن‌ها و هم در ویژگیهای پیچ‌های انتخاب‌شده با توجه به عواملی مانند گرید پیچ‌ها و هم در روال برقراری اتصال و فرآیند کار کردن با پیچ و همین‌طور نظارت‌های دوره‌ای، موردتوجه کافی قرار بگیرد تا از هرگونه خسارات جانی و مالی جلوگیری شود. اگر قصد خرید پیچ و مهره را با بهترین کیفیت را دارید، پیشنهاد می‌کنیم با ما در تماس باشید.
آشنایی با استانداردها و گریدهای پیچ‌ها با محوریت گریدهای سیستم متریک
در فرایندهای طراحی و تولید پیچ‌ها عوامل مختلفی نقش دارند که در استحکام و مقاومت آن‌ها تأثیر می‌گذارند. به‌عنوان‌مثال نوع ماده انتخابی، میزان استحکام و مقاومت مورد انتظار از پیچ، شکل هندسی آن‌ها مانند طول، قطر، شکل سرپیچ، رزوه‌های آن‌ها به لحاظ نوع و تعداد که سایز پیچ را تشکیل می‌دهند که این فاکتورها در حالت کلی استانداردهای مختلفی از پیچ‌ها را تشکیل می‌دهند که آشنایی با نحوه کد خوانی آن‌ها می‌تواند باعث کسب اطلاعاتی صحیح در مورد هر دسته از پیچ‌ها شود.
استانداردهای مختلفی برای طبقه‌بندی یا گریدبندی پیچ‌ها وجود دارد؛ که ازجمله آن‌ها سیستم استاندارد متریک است. در گرید بندی بر مبنای استاندارد متریک اعداد اعشاری وجود دارد؛ مانند گرید 8.8 گرید 10.9 گرید 12.9 و هر قسمت مفهوم خاص خود را دارد؛ یعنی قسمت صحیح، قسمت اول، لازم است در ۱۰۰ ضرب شده و عدد به‌دست‌آمده، مقدار استحکام تنشی در واحد پاسکال را نشان می‌دهد. در توضیح قسمت اعشاری نیز می‌توانیم بگوییم این عدد نشان‌دهنده نسبت بار فشاری به بار خمشی است. در ادامه می‌خواهیم اندکی مبسوط‌تر با سه دسته از گریدهای پیچ در استاندارد متریک یعنی گرید 8.8 گرید 10.9 و گرید 12.9 آشنا شویم.
سیستم‌های استاندارد دیگری نیز داریم؛ به‌عنوان‌مثال استاندارد آمریکایی SAE که بر مبنای آن ازجمله پیچ‌ها شامل گریدهای ۲ گرید ۵ گرید ۸ گرید ۱۰ و غیره می‌شوند. نکته جالب‌تر نحوه نمایش گریدها است که با استفاده از خطوط شعاعی روی پیچ درج می‌شود. اگر روی پیچ هیچ‌گونه خط شعاعی وجود نداشته باشد به معنای گرید ۲ است و اگر روی آن سه خط شعاعی وجود داشته باشد به معنای گرید ۵ و سایر موارد. در ادامه می‌خواهیم با سه گرید از پیچ‌های سیستم متریک بیشتر آشنا شویم.
همچنین ببینید: تفاوت بین پیچ و مهره‌های با دنده ریز و دنده درشت
آشنایی و نگاهی مقایسه‌ای به پیچ‌های گرید 8.8، 10.9 و 12.9
در این قسمت قصد داریم نگاهی مقایسه‌ای به سه گرید پیچ‌های 8.8، 10.9 و 12.9 در سیستم استاندارد متریک داشته‌باشیم و با حیطه کلی کاربرد آن‌ها آشنا شویم. استحکام و ویژگیهای هریک از این گریدها با توجه به ترکیب شیمیایی مواد سازنده و عملیاتی که روی آن‌ها انجام می‌شود متفاوت خواهد بود. البته انتخاب پیچ برای کاربرد خاصی نیازمند بررسی‌های چندجانبه‌ای و تخصصی است تا با لحاظ جمیع شرایط و عوامل دخیل و محاسبات و ملاحظات ایمنی لازم انتخاب بهینه صورت بگیرد.
پیچ‌های گرید 8.8؛ پیچ‌های با گرید 8.8 از فولادهای با کربن متوسط تولید می‌شوند و لازم است توجه بکنیم که در مقابل نوسانات دمایی شدید دارای مقاومت مطلوبی نیستند. این دسته از پیچ‌ها با عنوان پیچ خشکی نیز در بازار شناخته می‌شوند و از نوع اتصالات پیچ شش‌گوش هستند. ازجمله موارد کاربرد این نوع پیچ‌ها می‌توانیم به صنایعی مانند تجهیزات تصفیه آب، خمیرکاغذ و غیره اشاره داشته باشیم.
پیچ‌های گرید 10.9؛ این دسته از پیچ‌ها از آلیاژهای فولاد با کربن متوسط، فولاد بور کم‌کربن و فولاد کربن متوسط تولید می‌شوند. این گرید نسبت به پیچ‌های گرید 8.8 دارای مقاومت بالاتری بوده و ازجمله کاربردهای آن در تولید دستگاه‌های صنعتی است.
گریدهای 12.9 در پیچ‌ها؛ این گریدهای پیچ‌ها یکی از مقاوم‌ترین پیچ‌ها بوده و با فولادهای آلیاژی تولیدشده و به دلیل نوع مواد استفاده‌شده و همچنین پرداخت‌ها و عملیات مختلف بر روی پیچ‌ها، از سختی و مقاومت بالاتری برخوردار است و در صنایعی امثال صنایع سنگین مورداستفاده قرار می‌گیرند.
موارد بالا صرفاً سه نمونه از گریدهای پیچ‌ها در سیستم متریک هستند؛ انواع دیگری از گریدها در این سیستم وجود دارد که آشنایی با آن‌ها و نحوه کد خوانی و خصوصیات هر گرید بسیار مهم است.
بیشتر بخوانید: پیچ و مهره استاندارد و غیراستاندارد: تفاوت‌ها و کاربردها
مرور و جمع‌بندی
در مقاله حاضر در موردبحث بسیار پراهمیت پیچ‌ها به‌عنوان یکی از کلیدی‌ترین تجهیزات برای مقوله اتصالات در صنایع مختلف صحبت کردیم و به اهمیت انتخاب درست پیچ‌ها و به فاکتورهای مهم در انتخاب آن‌ها اشاره داشتیم. همین‌طور با انواع گریدهای پیچ‌ها در برخی از دستگاه‌های استاندارد مختلف آشنا شده و با سه نوع گرید اصلی در سیستم متریک یعنی گرید 8.8 گرید 10.9 و گرید 12.9 بیشتر پرداختیم… ازجمله نکات بسیار مهمی که در فرآیند پیچ و مهره‌ها و سایر تجهیزات لازم است موردتوجه جدی قرار بگیرد، خرید از مراکز معتبر است. عدم توجه به مقوله انتخاب بهینه پیچ‌ها در هر مرحله‌ای می‌تواند باعث ایجاد اتصالات غیر محکم ناایمن و به‌تبع آن باعث آسیب‌پذیری و ناپایداری سازه‌های به‌دست‌آمده باشد و لازم است به‌طور کامل و دقیق تحت نظر مشاوران و کارشناسان دارای تخصص و صلاحیت ارزیابی و انتخاب و بازرسی شود.
